In 2024 nam het aantal nieuwe uitkeringen aan jongeren tot 27 jaar toe met 19% in Midden-Utrecht. Het aantal inschrijvingen voor mbo-opleidingen daalt, terwijl het aantal mbo-vacatures 34% hoger is dan vorig jaar in Midden-Utrecht. Gastvrijheid, retail en zorg zijn landelijk de sectoren met het hoogst aantal ontstane mbo-vacatures. De grootste krapte zal landelijk ontstaan bij specialistisch vakmanschap, waar het aantal vacatures stijgt met 20% en het aantal gediplomeerden afneemt met 9%.
Jongeren bewegen mee op golven van economie en arbeidsmarkt
De personeelstekorten op de arbeidsmarkt in Midden-Utrecht zijn al langere tijd historisch groot. Voor werkzoekenden betekenen personeelstekorten meer en betere kansen op werk. Dat geldt zeker voor jongeren die werk zoeken. Dit blijkt uit de Regioschets Basiscijfers Jeugd Midden-Utrecht die SBB en UWV onlangs publiceerden. Jongeren merkten in sterke mate de gevolgen van de coronacrisis, maar profiteerden ook als eersten van het sterke herstel van de economie en arbeidsmarkt. Door ontwikkelingen zoals de oorlog in Oekraïne en de stabiliserende arbeidsmarkt groeit het aantal banen nu minder hard. Als het economisch minder goed gaat, verliezen jongeren vaak als eerste hun baan. Dit komt doordat ze meestal een flexibel contract hebben.
Toename nieuwe WW-uitkeringen aan jongeren tot 27 jaar in Midden-Utrecht
De afbeelding hieronder laat de ontwikkelingen zien van WW-instroom bij jongeren tot 27 jaar. Zo is de flinke instroom van jongeren in WW-uitkeringen te zien in 2020, het jaar van de coronapandemie. In 2020 werden veel horecagelegenheden en winkels gesloten waardoor jongeren werkloos werden. In 2024 is te zien dat de economie aan het stabiliseren is en hierdoor zien wij dan ook een toename in de WW-instroom onder jongeren. Niet elke jongere tot 27 jaar heeft lang genoeg gewerkt om ook aanspraak te kunnen maken op een WW-uitkering.
Minimaal 5% van instroom jongeren in de WW heeft geen startkwalificatie
Van de 1.609 jongeren die in 2024 in Midden-Utrecht in de WW stromen, heeft minimaal 5% geen startkwalificatie. Wanneer iemand geen startkwalificatie heeft kan dit grote impact hebben op het duurzame arbeidsperspectief. Dit is een kwetsbare groep die moeite kan ervaren bij het vinden van aansluiting op de arbeidsmarkt. Het is lastiger om aan werk te komen, lonen kunnen lager uitvallen en doorgroeiperspectief is minder aanwezig voor deze groep. Wel zijn er verschillende andere mogelijkheden voor deze groep door middel van leven lang ontwikkelen, zoals het behalen van een certificaat of praktijkverklaring. In Midden-Utrecht heeft het UWV een jongerenteam ingericht voor jongeren onder de 27 jaar die een WW-uitkering ontvangen. In het jongerenteam wordt het volgende opgemerkt: ‘De nieuwe generatie op de arbeidsmarkt heeft hoge verwachtingen en zoekt werk met betekenis, maatschappelijke impact en aansluiting bij hun studie. Een traditionele bijbaan volstaat niet meer. Tegelijkertijd kampen veel jongeren met mentale en financiële uitdagingen, mede door de coronaperiode. Ze vallen vaak tussen wal en schip bij financiële ondersteuning. Daarnaast kiezen jongeren steeds vaker voor een toekomst als ZZP’er. In onze gesprekken draait het daarom om realistische verwachtingen, sollicitatievaardigheden en het vinden van de juiste kansen in een veranderende arbeidsmarkt.’
Daling mbo-studenten tegelijk met toename mbo-vacatures
In het schooljaar 2024/2025 staan in totaal 467.183 mbo-studenten ingeschreven in Nederland, een daling van 8% ten opzichte van 2020/2021. De daling is vooral te zien bij de studenten in de beroepsopleidende leerweg (bol). Het aantal studenten in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) steeg landelijk tot 2023/2024. Voor het eerst zien we vanaf huidige schooljaar in meerdere arbeidsmarktregio’s, waaronder Midden-Utrecht ook een daling van het aantal bbl-studenten. In 2024 is het landelijk aantal mbo-vacatures juist 13% hoger dan het jaar ervoor. In Midden-Utrecht is deze stijging nog sterker (34%). Het aantal vacatures verschilt sterk tussen marktsegmenten. Net als in de rest van het land is er in deze regio veel vraag naar personeel binnen gastvrijheid, zorg en retail.
Landelijke daling mbo-gediplomeerden en toename krapte verwacht
De verhouding tussen vraag (vacatures) en aanbod (toetreding mbo-gediplomeerden op de arbeidsmarkt) geeft de krapte op de arbeidsmarkt voor jongeren aan. Naar verwachting daalt in Nederland het aantal mbo-gediplomeerden tussen 2024 en 2029 met 3%. Het aantal mbo-vacatures stijgt daarentegen met 1%, waardoor de krapte toeneemt. De krapte neemt het meeste toe in specialistisch vakmanschap. Hieronder vallen beroepen zoals opticien, audicien, tandtechnicus en juwelier-ondernemer.
Meer informatie over de arbeidsmarkt vindt u op https://www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie/